نمایشنامه منظوم در مصر وعزیز اباظه بعنوان نمونه

این پژوهش بر آن است که سیر پیشرفت و تکامل نمایشنامه ی منظوم در جهان عرب بویژه در مصر را به تصویر بکشد . در آغاز نمایشنامه های منظوم در مصر و سایر کشورهای عربی بر اوزان متداول خلیل بن فراهیدی سروده می شد ، در حالی که تاریخ و میراث گذشته الهام بخش نمایشنامه نویسان بود و آنان خود را ملزم به رعایت اصول و قواعد کلاسیکی شعر یعنی پایبندی به وحدت قافیه و وزن شعری می دانستند . گر چه بسیاری از نمایشنامه نویسان سعی بر این داشتند که پیشرفتی در جهت ارتقاء نمایشنامه ها بصورت جدید و امروزی بدست بیاورند ، اما بدلیل غلبه ی غناء و موسیقی بر آثارشان که از شوقی و اباظه و عدنان مردم بک به ارث برده بودند ، موفقیت چندانی را کسب نکردند. عزیز اباظه نمایشنامه نویس منظوم ، مقلد و دنباله روی شوقی بود و همانند شوقی از تاریخ اسلامی و عربی و اسطوره ها در موضوعات خود بهره جست و به وحدت های سه گانه نمایشنامه (موضوع، زمان، مکان) در مکتب کلاسیک مقید نبود ، بطوری که گاهی تراژدی را با کمدی در می آمیخت. قابل ذکر است که بیشتر شخصیات نمایشنامه های او از طبقه ی اشرافیان و یا افراد مشهور بودند . با تمام این تفاصیل اباظه پیشرفت قابل ملاحظه ای را در این زمینه بدست نیاورد . همچنین این پژوهش به بررسی دو نمایشنامه منظوم "العباسه" و "غروب اندلس" از اباظه پرداخته است ، بطوریکه پژوهشگر به تکنیک های مختلف به کار رفته در این دو نمایشنامه از قبیل: موضوع ، زمان ، مکان ، شخصیت ، نزاع و گفتگو پرداخته است و از این منظر پژوهشگر قضایای کلی و مهمی را که اباظه بدان پرداخته ، بررسی نموده است .